KIỂM SOÁT ĐAU

Thứ 5 ngày 01 tháng 08 năm 2019Lượt xem: 10025

Đau đầu - Phân loại mới theo Hiệp hội đau đầu Quốc tế.

Đau đầu là triệu chứng cảm giác khó chịu ở vùng đầu, có nhiều biểu hiện khác nhau: đau nửa đầu, đau toàn bộ đầu, đau như mạch đập, đau giật giật từng cơn, đau có thể liên tục hoặc ngắt quãng,… có thể kèm cảm giác chóng mặt, buồn nôn, nôn,… có thể có dấu hiệu báo trước trước mỗi cơn đau đầu,…

. Tỷ lệ mắc đau đầu rất cao, đa số trong đời mỗi người có ít nhất 1 lần đau đầu, tỷ lệ thống kê khác nhau: có nghiên cứu thấy tỷ lệ này >90% [1], …

. Theo phân loại đau đầu của Hiệp hội đau đầu Quốc tế, phiên bản phân loại đau đầu mới nhất năm 2018 (phiên bản ICHD-3) [2], chia ra:

          + Đau đầu nguyên phát.

          + Đau đầu thứ phát.

          + Đau thần kinh và mặt; và đau đầu do nguyên nhân khác.

Chi tiết phân loại đau đầu rất phức tạp. Tôi xin để nguyên bản mời các bạn tải về >>.

. Chẩn đoán đau đầu, cần được:

          + Khám lâm sàng bởi bác sĩ chuyên khoa Thần kinh, …

          + Làm xét nghiệm: …

. Điều trị đau đầu tùy thuộc nguyên nhân của từng loại đau đầu. Hướng mới trong điều trị đau đầu (đặc biệt đau đầu Migraine) là chú ý đến kiểm soát vai trò của chất dẫn truyền thần kinh CGRP (Calcitonin Gene Related Peptide), …



Đau đầu Migraine là một thể thuộc nhóm đau đầu nguyên phát, rất hay gặp và có biểu hiện rất phong phú. Đau đầu Migraine chia ra gồm có: Migraine không có dấu hiện báo trước (hay gọi là thoáng báo – aura), Migraine có dấu hiệu báo trước, Migraine mạn tính, Migraine kết hợp, …

Tôi xin đề cập tới 2 loại đau đầu Migraine hay gặp nhất:

 

1. Đau đầu Migraine không có dấu hiệu báo trước.

    Biểu hiện:

          - A. Có ít nhất 5 cơn đau đầu có đầy đủ tiêu chuẩn B đến D.

          - B. Các cơn đau đầu kéo dài từ 4 – 72 giờ (khi không điều trị hoặc có điều trị).

          - C. Cơn đau đầu có ít nhất 2 đặc điểm sau:

                    + Đau nửa đầu.

                    + Đau có nhịp.

                    + Đau mức độ trung bình hoặc nặng.

                    + Đau tăng lên khi thực hiện hoạt động hàng ngày (đi bộ, bước cầu thang, …).

          - D. Trong cơn đau đầu có ít nhất 1 biểu hiện khác đi kèm sau:

                    + Buồn nôn, nôn hoặc cả hai.

                    + Sợ ánh sáng và sợ tiếng ồn.

          - E. Không thay thế được bằng các chẩn đoán đau đầu khác (theo phân loại ICHD-3).

 

2. Đau đầu Migraine có dấu hiệu báo trước (aura).

    Biểu hiện:

          - A. Có ít nhất 2 cơn đau đầu có đầy đủ tiêu chuẩn B và C.

          - B. Có dấu hiện báo trước liên quan đến rối loạn của:

        + Thị giác.

        + Cảm giác.

        + Giọng nói hoặc ngôn ngữ.

        + Vận động.

        + Thân não.

        + Võng mạc.

          - C. Cơn đau đầu có ít nhất 3 đặc điểm sau:

                    + Có ít nhất 1 dấu hiệu báo trước kéo dài từ 5 phút trở lên.

        + Có 2 dấu hiệu báo trước trở lên.

        + Dấu hiện báo trước kéo dài từ 5 – 60 phút.

        + Có ít nhất 1 dấu hiệu báo trước ở một bên.

        + Có ít nhất 1 dấu hiệu báo trước là chắc chắn.

        + Dấu hiệu báo trước kéo dài 60 phút cùng lúc với cơn đau đầu.

          - D. Không thay thế được bằng các chẩn đoán đau đầu khác theo phân loại ICHD-3.


Tài liệu tham khảo:

1. Facial Pain and Headache.

2. The International Classification of Headache Disorders 3rd edition.

3. Xử trí Túi phình mạch máu não chưa vỡ?

4. Chảy máu tiểu não ... nguyên nhân do Huyết khối tĩnh mạch não.

5. Khi nghi ngờ bị bệnh Tai biến mạch máu não, bạn cần làm gì?


khamthankinh.vn


Bác sĩ Nguyễn Tuấn Lượng – Khoa Thần kinh, Bệnh viện Hữu nghị Việt Tiệp.

Bác sĩ Nguyễn Tuấn Lượng, có chuyên môn sâu về lĩnh vực thần kinh và được đào tạo bài bản; hiện tại công tác tại Khoa Thần kinh – Bệnh viện Hữu nghị Việt Tiệp, Giảng viên Bộ môn Thần kinh – Đại học Y Dược Hải Phòng.

Chuyên ngành Thần kinh là một chuyên ngành đặc biệt khó, cần sự tỷ mỷ và am hiểu kiến thức, chứng kiến nhiều người bệnh nghèo mắc bệnh lý thần kinh ở giai đoạn muộn mà không điều trị phục hồi được; đó là niềm cảm hứng cho "Ngọn lửa đam mê ấy" duy trì được hơn 16 năm kinh nghiệm trong chuyên ngành Thần kinh.

Không chỉ luôn luôn tận tụy trong công tác khám chữa bệnh, Bác sĩ Nguyễn Tuấn Lượng còn tham gia đào tạo, ”truyền lửa” cho các thế hệ sinh viên y khoa, bác sĩ trẻ và miệt mài nghiên cứu khoa học nhằm áp dụng những tiến bộ mới vào chẩn đoán và điều trị các bệnh lý Thần kinh.

Chuyên môn và lĩnh vực nghiên cứu

- Điều trị bệnh lý thần kinh thông thường: đau đầu, đau lưng, tê tay chân, chóng mặt, mất ngủ,...

- Điều trị bệnh lý thần kinh đặc biệt: liệt dây thần kinh, động kinh, viêm não,...

- Điều trị bệnh lý thần kinh cơ: đau cơ, co giật cơ, nhược cơ, teo cơ, bệnh lý cơ,…

- Điều trị bệnh lý nhiễm trùng, tự miễn và ung thư hệ thần kinh.

- Điều trị bệnh lý người cao tuổi: run tay chân, Parkinson, sa sút trí tuệ,...

- Tư vấn và dự phòng bệnh lý mạch máu não.

- Điều trị và phục hồi chức năng sau đột quỵ não.

Thành tựu nổi bật

- Kỹ thuật xét nghiệm Điện cơ: khảo sát chức năng thần kinh, chức năng cơ bắp,...

- Kỹ thuật xét nghiệm Điện não: khảo sát chức năng não bộ,...

- Kỹ thuật điều trị bệnh lý rối loạn vận động (tiêm botulinum toxin): co giật cơ vùng mắt, nửa mặt, miệng; co cứng cơ vùng tay do viết nhiều (loạn trương lực cơ của người viết (Writer's cramp); co cứng co sau viêm não, di chứng viêm tuỷ,...

- Kỹ thuật kiểm soát đau: đau lưng, đau cơ, đau chân, đau sau zona,...

- Kỹ thuật điều trị đau đầu Migraine mạn tính.

- Kỹ thuật siêu âm dẫn đường định vị thuốc đúng điểm vận động.

- Kỹ thuật phục hồi chức năng sau đột quỵ não: co cứng cơ tay chân sau đột quỵ,...